Ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που διοχετεύεται καθημερινά στα social media και η εύκολη πρόσβαση σε αυτές έχει αλλάξει εντελώς τον τρόπο που απορροφάμε πληροφορίες καθώς και το πως διαμορφώνουμε άποψη. Ο κίνδυνος που ελοχεύεται είναι οτι τα social media δημιουργούν μία ‘ηχώ’ η οποία φιλτράρει ας πούμε τις πληροφορίες που λαμβάνουν οι χρήστες ώστε, σε μεγάλο βαθμό, να έρθει να ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες απόψεις τους.

Μια πρόσφατη μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε από την ακαδημία επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών (PNAS) εξέτασε το πιο πάνω φαινόμενο και κατέληξε στο συμπέρασμα οτι οι χρήστες των social media δείχνουν έντονο ενδιαφέρον στις ειδήσεις που τους ενδιαφέρουν. Ο συγκεκριμένος τύπος χρηστών, τείνει να αναπτύσει δυνατές και δεμένες online κοινωνίες γύρω από τις πηγές των ειδήσεων που ακολουθούν αλλά και μαζί με άλλους χρήστες οι οποίοι κατέχουν παρόμοια ή και ίδια χαρακτηριστικά, όσον αφορά τον τρόπο που σκέφτονται ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους τοποθέτηση.

Ο PNAS λοιπόν, εξέτασε τη δραστηριότητα σχεδόν 350 εκατομμυρίων αγγλόφωνων χρηστών, στο Facebook, στο πως αυτοί αλληλεπίδρασαν με αγγλόφωνα online ειδησεογραφικά portal με βάση το engagement τους σε ειδήσεις είτε με κάποιο sharing, like ή σχόλιο. Οι ερευνητές βρήκαν οτι οι χρήστες του Facebook συνήθως αλληλεπιδρούν με μικρό αριθμό ειδησεογραφικών portals περιορίζοντας τις online ενέργειες τους με λίγα από αυτά. Αυτές οι συμπεριφορές προκαλούν περιορισμένη έκθεση σε συγκεκριμένες πηγές ειδήσεων, πράγμα που σημαίνει οτι οι χρήστες συχνά είναι εκτεθειμένοι σε πηγές που ενισχύουν τις υπάρχουσες απόψεις τους. Από πλευράς διαδυκτιακής συμπεριφοράς, οι χρήστες του Facebook συνδέονται με πηγές οι οποίες σε μεγάλο βαθμό είναι μέρος του διαδικτιακού κύκλου τους. Σε αυτό τον ‘κύκλο’ ανήκουν κι άλλοι χρήστες οι οποίοι μοιράζονται τα ίδια πιστεύω και ενδιαφέρονται.

 Οι ερευνητές βρήκαν επίσης οτι οι ενεργοί χρήστες του Facebook είχαν περισσότερες πιθανότητες να ακολουθήσουν πιο μικρές πηγές ειδήσεων. Επιπρόσθετα, όσο πιο ενεργή ήταν μια ομάδα χρηστών υπό παρακολούθηση, τόσο πιο πολύ αποκεντρωμένη και πολωμένη ήταν. Οι διαδυκτιακές κοινωνίες αναγνωρίστηκαν ώς σελίδες όπως τοπικές εκκλησίες, κέντρα νεότητας και σχολεία. Αυτού του είδους οι ‘κοινωνίες’ αποτελούνταν από χρήστες οι οποίοι τοποθετούνταν στην ίδια γεωγραφική περιοχή μεταξύ τους. Εν αντιθέση, όταν οι ερευνητές εξέτασαν ‘κοινωνίες’ οι οποίες καθορίζονταν ανάλογα με την συμπεριφορά των χρηστών (με likes, αντιδράσεις και shares), αυτές οι ‘κοινωνίες’ είχαν μεγαλύτερη γεωγραφική έκταση, με βάση την τοποθεσία των χρηστών ακόμα και από χώρα σε χώρα. Αν και ο διαχωρισμός αυτός των ‘κοινωνιών’ άλλαζε τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των χρηστών, όλοι τους αναγνωρίστηκαν ώς αποκεντρωμένοι και πολωμένοι σε θέματα απορρόφησης πληροφοριών.

Τόσο η Google αλλά και το Facebook, προσπαθούν με αυτοματοποιημένες λύσεις να σταματήσουν τη ροή ψεύτικων ειδήσεων στα social media. Αν και προτάθηκαν αρκετές καλές λύσεις, σε επίπεδο αλγορίθμων, η δυσκολία έγκειται στο γεγονός οτι οι χρήστες μπορούν να παράγουν και να αναπαράγουν ψεύτικες πληροφορίες. Έτσι όπως είναι γραμμένοι οι κώδικες των social media, τρέφουν τους χρήστες με πληροφορίες για τις οποίες έδειξαν ξανά ενδιαφέρον. Με το χρόνο, οι χρήστες αυτοί τείνουν να εκτείθονται σε πληροφορίες που ενισχύουν και επιβεβαιώνουν τις προσωπικές αντιλήψεις τους. Με αποτέλεσμα να γίνονται περισσότερο πολωμένοι σε αυτό που πιστεύουν.

Από τη στιγμή που γινόμαστε περισσότερο συνδεδεμενοι με τα social media, γινόμαστε όλο και λιγότερο συνδεδεμένοι με ανθρώπους που έχουν διαφορετικά πιστεύω και αντιλήψεις με μας. Η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα να ‘ταξιδεύουμε’ παντού και να ανακαλύπτουμε ανθρώπους οι οποίοι μοιράζονται τα ίδια πιστεύω και αξίες. Μέχρι και όταν οι developers των social media βρούν λύση στην πόλωση των χρηστών,  λόγω του στησίματος των social media platforms, η αποπομπή της ροή ψεύτικων ειδήσεων θα συνεχίσει να είναι πρόκληση.